Τομπάζης

Επώνυμο οικογένειας της Ύδρας, η οποία εγκαταστάθηκε στο νησί το 1668 από τον Βουρλά της Σμύρνης. Πολλά μέλη της διέπρεψαν στο εμπόριο και στη ναυτιλία καθώς και σε ανώτατες διοικητικές θέσεις του νησιού. Το αρχικό επώνυμο της οικογένειας ήταν Γιακουμάκης αλλά το 1816 μετονομάστηκε σε Τομπάζης ή Τουμπάζης, από κάποιο πλοίο μέλους της οικογένειας, του οποίου ο τύπος, κατά την τότε ναυτική ορολογία, λεγόταν τουμπάζια. Εκτός από τις χρηματικές θυσίες της οικογένειας, που υπολογίζονται σε περίπου 58.000 ισπανικά δίστηλα, προσέφερε στον Αγώνα του 1821 και 4 πλοία. Σπουδαιότεροι γόνοι της οικογένειας είναι: 1. Ιάκωβος (Ύδρα 1789 – 1829). Από παλαιά και πλούσια υδραίικη οικογένεια, προσέφερε, με την έναρξη της Επανάστασης, 4 πλοία στον αγώνα, από τα οποία ο Θεμιστοκλής ήταν το ισχυρότερο του επαναστατικού στόλου. Φιλικός από τα προεπαναστατικά χρόνια, ονομάστηκε τον Απρίλιο του 1821 ναύαρχος του ελληνικού στόλου. Πρώτος ο Τ. αποφάσισε, στη ναυμαχία της Ερεσού (Μάιος, 1821), τη χρήση των πυρπολικών, που εξελίχθηκαν σε φοβερό όπλο του ελληνικού στόλου. Μετά τη ναυμαχία παραχώρησε την ηγεσία του στόλου στον Ψαριανό Αποστόλη, οι ικανότητες του οποίου είχαν γενική αναγνώριση. Αργότερα ο Τ. χρημάτισε πληρεξούσιος στις εθνοσυνελεύσεις. 2. Μανόλης (Ύδρα 1784 – 1831). Αδελφός του προηγουμένου, πήρε μέρος, υπό την ηγεσία του Μιαούλη, στη ναυμαχία των Πατρών (Ιανουάριος 1822), στην καταδίωξη του τουρκικού στόλου κοντά στα Ψαρά (Ιούλιος 1824) και στη ναυμαχία του Γέροντα (Αύγουστος 1824). Αρμοστής Κρήτης από τον Μάιο του 1823 έως τον Απρίλιο του 1824 δεν κατόρθωσε να συμφιλιώσει τις αντιμαχόμενες μερίδες. Τον Ιούλιο του 1825 πήρε μέρος στην επιχείρηση κατά του τουρκικού στόλου στην Αλεξάνδρεια. Μετά την άφιξη του Καποδίστρια γίνεται διευθυντής των ναυτικών υποθέσεων (Μάρτιος 1828), αργότερα όμως ήρθε σε σύγκρουση με τον κυβερνήτη, όπως και οι περισσότεροι Υδραίοι πλοίαρχοι. Το 1831 έγινε μέλος της επιτροπής, που ανέλαβε τη διοίκηση του νησιού. 3. Γεώργιος (1809 – 1892). Υποναύαρχος, γιος του Ιάκωβου Τ. Σπούδασε ναυτικός και ναυπηγός στην Αγγλία και ναυπήγησε αρκετά πλοία στον ναύσταθμο του Πόρου. Διετέλεσε υπουργός Ναυτικών (1870) στις κυβερνήσεις Ζαΐμη και X. Τρικούπη (1883). 4. Ιάκωβος. Εγγονός του Μανόλη. Γεννήθηκε το 1849. Ήταν βιομήχανος και διετέλεσε βουλευτής ‘Υδρας το 1912 και το 1915. Ως συγγραφέας έγραψε τα βιβλία Καλλιέργεια και ασθένειαι εσπεριδοειδών (1887), Αδελφοί Ιάκωβος και Μανώλης Τομπάζης και Ο φιλέλλην Ελβετός ιατρός Ανδρέας Λουδ. Γκος (1910). 5. Αλέξανδρος (1851 – 1914). Αδελφός του προηγουμένου. Διετέλεσε πρεσβευτής της Ελλάδας στο Βουκουρέστι και στην Πετρούπολη. H οικογένεια Τομπάζη πρόσφερε πολλά στον Αγώνα του 1821. Στη φωτογραφία ο Ιάκωβος Τομπάζης (1789-1829). Το πλοίο «Τερψιχόρη» του Μανόλη Τομπάζη. (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα).